पर्वत । याकुन अर्थात भुइँ स्याउ हेर्दाखेरी ठयाक्कै सखरखण्डजस्तै देखिने यो फल आकारमा केही ठूला हुन्छन । कन्दमुलको रुपमा माटोमुनी शखरखण्ड झैँं लटरम्म फल्ने यो फललाई ग्राउण्ड आप्पल भनिन्छ । यसैले यसलाई नेपालीमा भुइँ स्याउ भनिएको हो ।
विशेषगरी दक्षिण अमेरिकी मुलुक पेरु र बोलिभियामा पाइएता पनि नेपालका विभिन्न जिल्लाहरु बाग्लुग, पर्वत, म्याग्दी, गुल्मी, लमजुंग, रोल्पा, रुकुम, नुवाकोट, रसुवा आदिमा विगत एक / दुई वर्षयता अर्गानिक उत्पादन गर्न थालिएको छ ।
आइरन, क्याल्सियम, सोडियम, पोटासियम जस्ता भिटामिनहरु प्रशस्त मात्रामा पाइने र रगतमा ग्लुकोजको मात्रा सन्तुलनमा राख्न पनि यसले सहयोग गर्ने बताइन्छ । यसैले यो फललाई हिलिग प्लान्ट पनि भन्छन् पर्वतका व्यवसायी टंक बहादुर पाइजा ।
हालै पर्वतको कुश्मा बजारमा कफी, लप्सि, सुन्तला प्रवर्द्धनका लागी लगाइएको विशेष लगाइएको मेलामा पर्वतका व्यवसायी कृषकहरुले आफ्ना अन्य उत्पादनका साथमा यो नयां फल बिक्री गरेका छन् । प्रतिकेजी १५० रुपियांका दरले याकुन बिक्री हुने गरेको छ । “आफनै बारीको याकुन हो हजुर चाखेर लानुस्, हाम्रो याकुनको प्रचार गरि दिनुस् र स्थानीय उत्पादनलाई बढावा दिनुस्”, नयां फल काटेर ग्राहकलाई चाख्न दिदै विनम्रतापूर्वक व्यवसायीहरु अनुरोध गरिरहेका थिए ।
व्यवसायी पाइजाका अनुसार अहिले उनका गाउंका युवाहरु परम्परागत खेति छोडेर सहकारीमार्फत याकुन खेतितिर आकर्षित हुन थालेका छन् ।
