लन्डन । लन्डन स्टक मार्केटको सूचांक सोमबार बिहान रेकर्ड अंकले बढेको छ । यस हप्ताको पहिलो दिनको पहिलो घन्टाको कारोबारमा लन्डन स्टक मार्केटको ठूला १०० कम्पनीको शेयर सात हजार ८२२ भन्दा बढि नाघेको हो । सोमबार ७ हजार ८०० भन्दा बढि अंकले पहिलाको सबै रेकर्ड तोडेको छ । ७ हजार अंकको घेरा नाघेपछि मनोवैज्ञानिक हिसाबले लगानीकर्तामा थप उत्साह आउने ऐतिहासिक तथ्य रहेको विश्लेषकहरुले बताउंदै आएका छन् ।
इयू बहिर्गमनपछि बेलायतको अर्थतन्त्रमा भइरहेको उतारचढाव र अस्थिरताबीच यस हप्ताको शुरुमा भने लन्डन स्टक मार्केटमा उत्साह थपिएको हो ।
लगानीकर्ताहरुमा उत्साह र लन्डन स्टक मार्केट यति धेरै बढ्नुको कारण अमेरिका तथा चीनबीच जारी व्यापार तनाव कम हुने अमेरिकी सरकारको घोषणाले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको लन्डनस्थित अर्थ ब्यवस्थापन जानकार विकलचन्द्र आचार्य बताउंछन् । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले केही महिना अघि बढ्दो अमेरिकी व्यापार घाटा कम गर्न चिनिया समानमा अतिरिक्त शुल्क (टारिफ) लगाउने चेतावनी दिएका थिए । संसारकै क्रमशः पहिलो र दोश्रो ठूलो अर्थतन्त्र भएका अमेरिका र चीनबीच हुनसक्ने व्यापार युद्धले अन्तर्राष्ट्रिय ब्यापारमा क्षति हुने आंकलन गरिएको थियो । तर, दुवै देश चेतावनीयुक्त भनाइबाट पछि हटेका छन् भने अमेरिकाले करिव १५० अर्ब डलर बराबरको शुल्क (टारिफ) कम गर्ने विषय हाल रोकेको छ ।
हाल अमेरिकी सरकारले चीनसंग ब्यापार शुल्क नलगाउने घोषणाले अमेरिकी डलरको भाउ अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा बजारमा बढेको छ । सोमबार बिहान पाउण्ड स्टर्लिङको मूल्य अमेरिकी डलरसंग शुन्य दशमलब चार प्रतिशतले गिरावट आइ १ दशमलब ३४ पुगेको छ ।
कमजोर पाउन्ड बेलायती स्टकका लागि खराब समाचार भएपनि लन्डन स्टक मार्केटमा भएका ठूला १०० कम्पनीको करिब ७० प्रतिशत विक्रीको कारोबार बेलायत बाहिर हुन्छ । पाउन्डको विनिमय दर अमेरिकी डलरसंग तल झरेपछि लन्डन स्टक मार्केटको ठूला १०० कम्पनीको अंक यसरी रेकर्डमा पुग्न सफल भएको आचार्यको विश्लेषण छ ।
बेलायत इयूबाट बहिर्गमन (ब्रेक्जिट) को जनमत संग्रहपछि पाउन्ड स्टर्लिङको भाउमा आएको भारी गिरावटले बेलायतमा रहेका विदेशी कम्पनीहरुको कमाइ पाउन्डमा रुपान्तरण गर्दा बढेकाले स्टक मार्केट बढ्न सहयोग पुगेको पनि बताइन्छ ।
युरोपियन केन्द्रिय बैंकले कायम गरेको मौद्रिक उत्साहको कार्यक्रम निरन्तर गर्ने र अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्पको कर र खर्चको नीतिले पनि स्टक मार्केट गत वर्षदेखि नै उकालो लागिरहेको छ ।
सन् १८०१ मा आधुनिक लन्डन स्टक मार्केटको स्थापना गरिएपनि यसको इतिहास सन् १५७१ मा रानी एलिजावेथ प्रथमले रोयल एक्सचेन्ज भनेर उद्घाटन गरे पछि नै शुरु भएको ठानिन्छ । ६ ट्रिलियन (६ हजार अर्ब) पाउन्ड भन्दा बढी जम्मा सेयरको मूल्य रहेको लन्डन स्टक मार्केट अमेरिकाको डाओ जोन र नास्डाक पछि संसारको तेश्रो ठूलो मार्केट हो । यहां औसत दिनमा करिब ६ अर्ब पाउन्ड मुल्यको सेयर कारोबार हुनेगर्छ । यसमा ६० भन्दा बढी मुलुकका तीनहजार बढी कम्पनी सूचीवद्ध छन् ।
स्टक मार्केट बढेपछि सुनको भाउ प्राय घट्ने गर्छ भने सेयर बजारमा अस्थिरता आएपछि लगानीकर्ताले सुनलाई सुरक्षित लगानी ठान्ने हुनाले सुनको भाउ बढ्छ । सन् २००८ को आर्थिक मन्दीपछि बैंक अफ इंग्ल्यान्डले ब्याजदर निकै कम गरि लगानीलाई थप उत्प्रेरित गर्ने कदम चाल्दै आएको छ ।