युरोपेली सङ्घ, बेलायत र नेटो नेतृत्वबीच प्रतिरक्षा वार्ता

लन्डन । युरोपेली सङ्घका नेता, बेलायतका प्रधानमन्त्री र नेटो प्रमुखबीच सोमबार ब्रसेल्समा छलफल भएको छ । उनीहरूबीच आक्रामक रूसको सामना गरिरहेको युरोपको प्रतिरक्षा बढाउने प्रयासबारे छलफल भएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरुले जनाएका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपतिको शपथपछि पहिलो पटक युरोपेली सङ्घका २७ नेताहरूबीच भेट भएको छ । यो रक्षासम्बन्धी उनीहरूको पहिलो समर्पित वार्ता र इयूबाट बेलायतको बहिर्गमन (ब्रेक्जिट) पछि बेलायती प्रधानमन्त्रीसँग पहिलो वार्ता हो । करिब तीन वर्षअघि रूसले युक्रेनमाथि चौतर्फी आक्रमण सुरु गरेयता युरोपेली राष्ट्रहरूले आफ्नो सैन्य बजेट बढाएका छन् ।

तर मस्कोले आगामी वर्षहरूमा आफैमाथि आक्रमण गर्न सक्ने चेतावनीहरू बढ्दै जाँदा अधिकारीहरू अझै पनि आफूलाई पर्याप्त मात्रामा हतियारहरू जम्मा गर्न नसकेको स्वीकार्छन् । ह्वाइट हाउसमा ट्रम्पको पुनरागमनले बहसलाई नयाँ झट्का दिएको छ । युरोपले अब अमेरिकी सुरक्षामा मात्र भर पर्न नहुने अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले बताउनुभएको छ ।

ट्रम्पले नेटो राष्ट्रहरूले आफ्नो वर्तमान रक्षा खर्चको लक्ष्यलाई दोब्बर भन्दा बढी अर्थात् जीडीपीको पाँच प्रतिशतमा पुर्‍याएको दाबी गरेका छन्। अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले युक्रेनमा रुसको युद्धको शीघ्र अन्त्य गर्ने प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गर्नुभएको छ । ट्रम्पले युरोपेली मुलुकहरूलाई किनारा लगाउँदै किएभलाई खराब सम्झौतामा धकेल्न सक्ने आँकलनहरू भएका छन् ।

वासिङ्टन युरोपबाट पछि हट्ने सम्भावना मात्र होइन, ट्रम्पको अमेरिकी मित्रराष्ट्रहरूलाई कर वृद्धि गर्ने प्रत्यक्ष चेतावनीले उनीहरूलाई झकझकाएको छ ।

गत साता विभिन्न राजधानीको भ्रमण गरेका डेनमार्कका प्रधानमन्त्रीले ट्रम्पले ग्रीनल्याण्डबारे सार्वजनिक गरेको भनाइलाई लिएर चाहेको भन्ने कुरामा साझा धारणा बनाउने अपेक्षा गरिएको छ ।

निश्चित रूपमा, ईयूमा कर लगाउने ट्रम्पको धारणाबारे छलफल हुनेछ । भेलाले इयूलाई कर वृद्धि लक्षित भएमा ‘दृढतापूर्वक’ जवाफ दिने प्रतिज्ञा गरेको छ ।

रूसको बढ्दो खतरालाई ध्यानमा राख्दै, रक्षामा कदम चाल्नु पर्ने आवश्यकतामा युरोपेली मुलुकहरूले बृहत् सहमति गरेका छन् तर समस्या के हो भने उनीहरूलाई वास्तवमा कुन हदको समस्याका लागि तयार बन्ने भन्ने अनिश्चितता छ ।

ब्रसेल्सले आगामी दशकमा रक्षा क्षेत्रमा थप ५०० अर्ब युरो (५१० अर्ब अमेरिकी डलर) लगानी गर्नुपर्ने अनुमान गरेको छ । मुख्य विभाजन रेखाहरू आवश्यक लगानीलाई कसरी वित्त पोषण गर्ने भन्नेमा रहेको छ । के इयूले आफ्नो नगदलाई इयूका लागि हतियारहरूमा मात्र खर्च गर्ने ? वा यसमा नेटोले कस्तो भूमिका खेल्ने भन्ने वरिपरि घुम्छ ।

त्यहाँ एक भौगोलिक विभाजन पनि छ। रूसको नजिकका देशहरूले पहिले नै ‘पश्चिम’ ले भन्दा धेरै काम गरिरहेका छन्।

कोष प्रमुख प्रश्न हो र धेरै सदस्य राष्ट्रहरूले ठूलो संयुक्त ईयू ऋणको लागि दबाब दिइरहेका छन्। तर, यसै महिना चुनाव हुन लागेको जर्मनीले उक्त संवेदनशील विषयमा हुने छलफललाई बन्द गर्ने प्रयास गरेको छ ।